Kaplica zamkowa

Perła górnośląskiego gotyku

Kaplicę zamkową pw. św. Tomasza Kantuaryjskiego zbudowano w ostatnim dziesięcioleciu XIII w. na miejscu wcześniejszej budowli, prawdopodobniej romańskiej. Jej powstanie związane jest z faktem udzielenia schronienia przez książąt raciborskich: Przemysława i Mieszka biskupowi Wrocławskiemu Tomaszowi II, który był w konflikcie z Henrykiem Probusem. Wdzięczny biskup nie tylko ufundował kaplicę, ale także nadał jej rangę kolegiaty, czym podniósł znaczenie tej świątyni oraz całego raciborskiego zamku.

Kaplica pw. św. Tomasza Kantauryjskiego, zwana perłą śląskiego gotyku, jest wyróżniającym się zabytkiem na Śląsku.

Pomimo wielokrotnych pożarów oraz innych dewastacji i wiążących się z nimi rekonstrukcji w dużej mierze zachowała ona swój pierwotny gotycki charakter. Jest budowlą orientowaną, z cegły w wątku wendyjskim, dwukondygnacyjna. Wyższa kondygnacja pełniła funkcje sakralne, dolna, mniejsza prawdopodobnie była przeznaczona na przechowywanie relikwii. Świątynia jest trójprzęsłowa, ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, z dwudzielnymi oknami z maswerkami. Obecne wyposażenie kaplicy: obraz św. Tomasza oraz figury apostołów pochodzą z XIX w. Przez wiele lat te zabytki znajdowały się w depozycie w raciborskim muzeum i wróciły na swoje pierwotne miejsce po remoncie kaplicy i całego zamku przeprowadzonym na początku XXI w.