Mumia w Muzeum w Raciborzu

Nieco egzotyki w mieście

Raciborska Mumia pochodząca ze starożytnego Egiptu to zmarła w wieku około 19-20 lat kobieta Dżed-Amonet-ius-anch. Przyszła na świat prawdopodobnie w Memfis ok. 800 r. p.n.e. Pochodziła z zamożnej rodzinny, Ojciec dziewczyny, Anch-Chonsu, piastował bliżej nieznane stanowisko w Tebach. Rodzice nadali jej imię jeszcze przed narodzeniem. Oczekując na narodziny, udali się do wyroczni bogini Amonet. Ta odpowiedziała: ona będzie żyć. Stąd wywodzi się imię - Dżed-Amonet-ius-anch - które oznacza dosłownie "mówi Amonet ona będzie żyć". Niewiele wiadomo o samym życiu kobiety; zachowała się jednak informacja, iż po wyjściu za mąż otrzymała tytuł "pani majątku", przysługujący bogatym mężatkom. Wiadomo również, że przynajmniej dwukrotnie zostawała matką. Śmierć prawdopodobnie nastąpiła w wyniku komplikacji przy porodzie.

Proces jej mumifikacji trwał 70 dni. Ciało wpierw opróżniono z wnętrzności, a następnie osuszono, stosując natryt. Kolejnym etapem było wypchanie zwłok płótnem nasączonym  żywicą. Tak spreparowane ciało owinięto pierwszą warstwą bandaży i zalano substancją bitumiczną. Następnie mumię owinięto w kolejne warstwy bandaży, dodając przy tym amulety.

Zabandażowane ciało zostało umieszczone w wykonanym z płócien i gipsu kartonażu, który w całości ozdobiono bogatą ikonografią. Głowę wymodelowano, a na szyi widniał dekoracyjny naszyjnik. W centralnym miejscu umieszczono boga Amona-Re pod postacią baraniogłowego ptaka. Na kartonażu znalazły się boginie Izyda i Neftyda oraz bóg Horus pod postacią sokoła oraz Anubis jako szakal czuwający u stóp zmarłej. Wszystkie ukazane na kartonażu bóstwa miały czuwać nad bezpieczeństwem zmarłej. Kartonaż z mumią umieszczany był w dwóch drewnianych sarkofagach. Oba posiadały wymodelowaną głowę otoczoną peruką, naszyjnikiem oraz pasem instrypcji, tzw. formułą ofiarną. Na wewnętrznym sarkofagu w okolicy szyi namalowano pektorał. Na jego dnie umieszczono postać bogini Nut. Zewnętrzny sarkofag nie był ozdobiony żadnymi malowidłami. Zabalsamowane i zamknięte w kartonażu oraz sarkofagach ciało pochowano w komorze grobowej. Do grobu złożono przedmioty codziennego użytku oraz cztery urny konopskie z pokrywami w kształcie głów synów Horusa. Wnętrzności kobiety nie zostały złożone w kanopach, lecz zostały zawinięte wokół figurek i ponownie włożone do wnętrza ciała.

W połowie XIX wieku została wyjęta z grobu i sprzedana. Nabywcą okazał się podróżujący po Egipcie baron Anzelm von Rotschild. W 1861 roku została podarowana Królewskiego Gimnazjum Ewangelickiemu w Raciborzu, często jest podawane, iż baron zakupił mumię w prezencie ślubnym dla swojej przyszłej małżonki, ta jednak prezentu nie przyjęła, więc przekazał mumię miejscowemu gimnazjum.

W 1909 mumia została przewieziona do Muzeum Górnośląskiego w Gliwicach, które zobowiązało się do jej konserwacji. W 1973 wzbogacono ekspozycję wypożyczając od Muzeum w Berlinie kilkadziesiąt drobnych eksponatów oraz cztery urny kanopskie. Zakupiono również kopie amuletów i figurek bogów egipskich. Podczas II wojny światowej zaginęły w większej części eksponaty z berlińskiego muzeum (m.in. jedna kanopa).

Od 1983 roku mumia w muzeum w Raciborzu znajduje się w stałej ekspozycji zatytułowanej "W domu Ozyrysa"

Ekspozycja "W domu Ozyrysa" to osobne pomieszczenie, mające imitować egipską komorę grobową. Sama mumia owinięta jest do połowy ramion oryginalnymi bandażami. Znajduje się w szklanej gablocie wyposażonej w pojemniki z żelem krzemionkowym redukującym . Kartonaż oraz dwa sarkofagi prezentowane są oddzielnie. Całość ekspozycji ma oddawać ostatnie fazy mumifikacji związane z bandażowaniem ciała oraz umieszczaniem go w kartonażu i sarkofagach. Stanowi ona jedną z największych atrakcji muzeum.Jest jedną z zaledwie kilkunastu egipskich mumii znajdujących się w Polsce - pozostałe znajdują się w Warszawie, Krakowie oraz Wrocławiu.